کشکک زانو، استخوان کوچکی است که در جلوی مفصل زانو قرار گرفته و به حرکت روان و بدون درد زانو کمک می کند، با این حال در برخی موارد، آسیب ها یا بیماری هایی مانند آرتروز به این استخوان آسیب می رسانند و منجر به درد شدید و محدودیت حرکتی شوند. در چنین شرایطی، عمل تعویض کشکک زانو می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. در ادامه به بررسی کامل این عمل جراحی، از دلایل انجام آن تا مراقبت های بعد از عمل و عوارض احتمالی آن می پردازیم.
کشکک زانو: آناتومی و عملکرد
کشکک زانو به عنوان یک محافظ عمل کرده و به تاندون چهارسر ران متصل است. این تاندون به قوی ترین عضله جلوی ران متصل بوده و به کشکک کمک می کند تا در جای خود ثابت بماند. حرکت روان کشکک در شیار استخوان درشت نی هم به حرکت صاف زانو کمک می کند.
دلایل نیاز به تعویض کشکک زانو
چند بیماری و عارضه هستند که به کشکک آسیب وارد کرده و در پی آن جهت تسهیل حرکت زانو، به تعویض کشکک نیاز است. آرتروز، شکستگی های پیچیده و نرمی کشکک چند نمونه از این عارضه ها می باشند.
- آرتروز کشکک: ساییدگی و تخریب غضروف زیر کشکک که باعث درد و تورم می شود، از عارضه هایی است که برای رفع آن به تعویض کشکک زانو نیاز است.
- شکستگی های پیچیده کشکک: برای درمان شکستگی هایی که به روش های دیگر قابل درمان نیستند هم باید کشکک زانو را تعویض کرد.
- نرمی کشکک: نرمی کشکک، وضعیتی است که در آن کشکک به درستی در جای خود قرار نمی گیرد و باعث سایش و درد می شود. در صورت بروز نرمی کشکک هم عموما به تعویض کشکک نیاز است.
- آسیب های مزمن ناشی از تروما: جهت درمان آسیب هایی که به مرور زمان کشکک را تخریب می کنند هم اغلب تعویض کشکک زانو تجویز می شود.
عمل تعویض کشکک زانو
در این عمل جراح، کشکک آسیب دیده را با یک کشکک مصنوعی (پروتز) جایگزین می کند. پروتز معمولاً از فلز یا پلاستیک ساخته شده و با بدن سازگار است. عمل تحت بی حسی عمومی یا نخاعی انجام می شود و معمولاً یک تا دو ساعت طول می کشد.
مراقبت های بعد از عمل تعویض کشکک زانو
فیزیوتراپی: انجام تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود دامنه حرکتی بسیار مهم است.
دارو درمانی: مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب برای کنترل درد و تورم ضروری است.
استراحت: در صورت انجام عمل تعویض کشکک زانو باید جهت بهبود زخم و کاهش فشار وارد بر روی زانو به مقدار کافی استراحت داشته باشید.
استفاده از وسایل کمکی: استفاده از عصا یا واکر برای کمک به راه رفتن در ابتدای دوره بهبودی هم به تسریع روند بهبود و کاهش فشار بر روی زانو کمک می کند.
فیزیوتراپی بعد از عمل تعویض کشکک زانو
فیزیوتراپی پس از عمل تعویض کشکک زانو، نقش بسیار مهمی در بازگرداندن عملکرد طبیعی زانو و بهبود کیفیت زندگی ایفا می کند. با انجام تمرینات خاص و تحت نظر فیزیوتراپیست، می توان به تقویت عضلات اطراف زانو، افزایش دامنه حرکتی، کاهش درد و بهبود تعادل کمک کرد. این فرایند به تدریج و با صبر و حوصله انجام می شود و هر فرد بسته به شرایط خود، به برنامه درمانی متفاوتی نیاز دارد.
به طور کلی در مراحل اولیه، تمرکز بر کاهش درد، کنترل تورم و بهبود دامنه حرکتی زانو است. با پیشرفت روند بهبودی، تمرینات مقاومتی برای تقویت عضلات و تمرینات تعادلی برای بهبود کنترل حرکتی اضافه می شوند. فیزیوتراپیست همچنین به شما آموزش می دهد که چگونه از زانوی خود به درستی استفاده کنید و از انجام فعالیت هایی که ممکن است به زانو آسیب برساند، اجتناب کنید.
عوارض احتمالی عمل جراحی تعویض کشکک زانو
جراحی تعویض کشکک زانو از عمل های جراحی معمول است و عوارض خاصی به دنبال ندارد. با این حال این جراحی هم ممکن است در صورت بروز خطای پزشکی یا تحت تاثیر شرایط جسمانی عارضه هایی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال احتمال بروز عفونت در محل جراحی وجود دارد. همچنین امکان تشکیل لخته خون در پاها وجود داشته و می تواند خطرناک باشد.
در موارد نادر، پروتز ممکن است شل شود و یا در هنگام جراحی به اعصاب اطراف زانو آسیب وارد شود.
تجهیزات مورد نیاز برای بعد از عمل تعویض کشکک زانو
عصا یا واکر: برای کمک به راه رفتن در ابتدای دوره بهبودی بهتر است از عصا یا واکر استفاده شود.
بریس زانو: جهت حمایت از زانو و جلوگیری از حرکت بیش از حد آن هم به بریس زانو نیاز است.
یخ: برای کاهش درد و تورم باید از کمپرش آب سرد استفاده کرد.
خرید تجهیزات ارتوپدی از سایت پدرام درمان
سایت پدرام درمان، یکی از معتبرترین وب سایت های فروش تجهیزات ارتوپدی در ایران است. شما می توانید انواع تجهیزات مورد نیاز خود را مانند عصا و واکر را از این سایت خریداری کنید. برای خرید این تجهیزات پزشکی تنها کافی است به صفحه مربوط به محصولات در وب سایت مراجعه کرده و فرم خرید را پر کنید.
پاسخ به چند سوال متداول درباره عمل تعویض کشکک زانو
- چه کسانی کاندیدای مناسبی برای این عمل هستند؟
افرادی که درد شدید و مزمن در زانو دارند و سایر روش های درمانی برای آنها موثر نبوده است، در صورت تجویز پزشک می توانند کشکک زانو را تعویض کنند.
- هزینه عمل تعویض کشکک زانو چقدر است؟
هزینه عمل مقدار ثابتی نداشته و به عوامل مختلفی مانند نوع پروتز، بیمارستان و تعرفه پزشک بستگی دارد.
- مدت زمان بهبودی کامل پس از جراحی تعویض کشکک زانو چقدر است؟
مدت زمان بهبودی کامل به سن، وضعیت عمومی سلامتی و نوع آسیب وابسته است. با این حال دوره درمانی معمولا 4 ماهه می باشد.
خلاصه کلام
عمل تعویض کشکک زانو، یک روش درمانی موثر برای کاهش درد و بهبود عملکرد زانو است. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، این عمل نیز همراه با عوارضی است. بنابراین، قبل از تصمیم گیری، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پس از عمل جراحی هم با انجام منظم تمرینات فیزیوتراپی و رعایت توصیه های پزشک و فیزیوتراپیست، می توانید به نتایج بسیار خوبی دست یافته و به زندگی عادی و فعالتان بازگردید.